3.2 Διαβήτης

Ο διαβήτης εκδηλώνεται όταν το σώμα αδυνατεί να επεξεργαστεί επαρκώς την ποσότητα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι διαβήτη, όμως ο πιο σημαντικός για τα οροθετικά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι ο τύπος 2.

Όσο γερνάει κανείς, αυξάνονται οι πιθανότητες να εκδηλώσει διαβήτη τύπου 2, ο οποίος οφείλεται είτε στην ανεπαρκή παραγωγή ινσουλίνης, της ορμόνης που επεξεργάζεται το σάκχαρο (σάκχαρο), είτε στην αδυναμία του οργανισμού να ανταποκριθεί στη ινσουλίνη που παράγεται (αντίσταση στην ινσουλίνη). Τα παθολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα προκαλούν πολλά από τα συμπτώματα του διαβήτη.

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής σου, για παράδειγμα το να κόψεις το κάπνισμα, να μειώσεις το βάρος σου και να ασκείσαι, ο έλεγχος της χοληστερίνης, η μετριοπαθής κατανάλωση αλκοόλ και η σωστή διατροφή μειώνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2.

Εάν η αγωγή που λαμβάνεις ενοχοποιείται για τον HIV, καλό θα ήταν να συζητήσεις με το γιατρό σου την πιθανότητα να αλλάξεις την αγωγή σου.

Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να επιβαρύνει πολλά συστήματα του οργανισμού ως εξής:

  • Στο καρδιαγγειακό σύστημα: Αυξάνεται ο κίνδυνος για έμφραγμα, υψηλή πίεση και εγκεφαλικό επεισόδιο
  • Βλάβη στα μικρά αιμοφόρα αγγεία: Μπορεί να προκαλέσει περιφερειακή νευροπάθεια και έλκη στα πόδια και τα πέλματα
  • Βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία του ματιού: Μπορεί να επηρεάσει τη μεμβράνη στο πίσω μέρος του ματιού (αμφιβληστροειδής χιτώνας) και να προκαλέσει προβλήματα όρασης ή και τύφλωση
  • Μειωμένη ροή αίματος στο πέος: Μπορεί να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία και ανικανότητα
  • Βλάβη στους νεφρούς: Μπορεί να προκαλέσει νεφρική ανεπάρκεια

Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια προοδευτικά εξελισσόμενη ασθένεια που επηρεάζει πολλά συστήματα του οργανισμού. Παρ’ όλο που η μείωση των παραγόντων κινδύνου και η σωστή ιατρική φροντίδα ενδεχομένως να σε βοηθήσουν, είναι πιθανόν να χρειαστείς ενέσεις ινσουλίνης για την αντιμετώπιση των παθολογικών επιπέδων σακχάρου.

Η πρώτη αναφορά στον σακχαρώδη διαβήτη αποδίδεται στον πάπυρο Ebers, στον οποίο αναφέρονται θεραπείες για την αντιμετώπιση της υπερβολικής ούρησης (πολυουρίας). Ο Ebers απέκτησε το διάσημο πάπυρό του το 1872. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του και είναι ένα από τα διασημότερα έγγραφα στον κόσμο που αφορούν τις αρχαίες φαρμακευτικές πρακτικές. Το έγγραφο γράφτηκε γύρω στο 1550 π.Χ., αλλά όπως προκύπτει από άφθονα στοιχεία, το κείμενο αντιγράφτηκε από βιβλία που ανάγονται σε παλαιότερους αιώνες. Μια παράγραφος χρονολογείται από την Πρώτη Δυναστεία (γύρω στο 3400 π.Χ.).

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

Γήρανση:
Προκαλεί αύξηση της αναλογίας λίπους στο σώμα και μείωση της μυϊκής μάζας. Έχει σημασία ο σωματότυπός σου, αφού το πού συσσωρεύεται το λίπος είναι ένδειξη για κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.

Παχυσαρκία:
Μια περίμετρος μέσης που είναι πάνω από 94 εκατοστά στους άντρες και πάνω από 80 εκατοστά στις γυναίκες αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη. Είναι σημαντικό να διατηρήσεις ένα βάρος κατάλληλο για το φύλο, το ύψος και την ηλικία σου με βάση τους υπολογισμούς του Δείκτη Μάζας Σώματος (Παράρτημα 2), αφού έτσι μειώνεις τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2.

Αντιρετροϊκή αγωγή:
Μπορεί να δημιουργεί προδιάθεση για την εμφάνιση διαβήτη. Ορισμένα φάρμακα ενοχοποιούνται περισσότερο από άλλα. Πάντως, τα πιο καινούργια φάρμακα μάλλον παρουσιάζουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη.

Οικογενειακό ιστορικό:
Όσοι έχουν κοντινούς συγγενείς με διαβήτη τύπου 2 μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν διαβήτη.

Κάπνισμα:
Εκτός από αύξηση της κακής χοληστερίνης, το κάπνισμα επίσης αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου. Συνεπώς, πρέπει να κάνεις ό,τι μπορείς για να κόψεις το κάπνισμα.

Εξετάσεις για τον διαβήτη τύπου 2

Η απλούστερη και ταχύτερη μέθοδος για τη διάγνωση του διαβήτη είναι η μέτρηση του σακχάρου στα ούρα. Αυτό γίνεται με δείγμα ούρων, χάρη στο οποίο τσεκάρουμε τα συστατικά που βρίσκονται στα ούρα σε παθολογικά επίπεδα, μεταξύ αυτών και το σάκχαρο. Οι εξετάσεις ούρων που παρουσιάζουν ανωμαλίες επιβεβαιώνονται με εξετάσεις αίματος που θα μετρήσουν την ακριβή ποσότητα σακχάρου.

Η πλέον ενδεδειγμένη εξέταση για τη διάγνωση του διαβήτη τύπου 2 είναι να μετρήσεις το σάκχαρο στο αίμα σε συνθήκες νηστείας. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να μετρήσεις το σάκχαρό σου στο αίμα πριν και μετά τη λήψη μιας ποσότητας γλυκόζης (η λεγόμενη καμπύλη σακχάρου).

Επιπλέον, έχεις τη δυνατότητα να κάνεις μια ακόμα πιο εξειδικευμένη εξέταση αίματος, τη λεγόμενη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1C), η οποία χρησιμοποείται κατά κύριο λόγο στην παρακολούθηση των ήδη διαγνωσμένων διαβητικών αλλά ολοένα και περισσότερο χρησιμοποιείται και διαγνωστικά. Χάρη στην εξέταση αυτή αν είσαι διαβητικός θα καταλάβεις αν έγινε σωστός έλεγχος του σακχάρου το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Είναι σημαντικό να εντοπιστεί κάτι τέτοιο, γιατί η μακροχρόνια έκθεση σε αυξημένα επίπεδα σακχάρου κάνει ζημιά στα άλλα συστήματα του οργανισμού. Αφού ξεκινήσεις θεραπεία, μπορεί να χρειαστεί να μετρήσεις τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σου (με τσίμπημα του δέρματος) προκειμένου να αξιολογήσεις σε καθημερινή βάση κατά πόσον η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεις έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2

  • Υπερβολική δίψα (πολυδιψία), αυξημένη όρεξη και κατανάλωση φαγητού (πολυφαγία) και συχνή και αυξημένη ούρηση (πολυουρία)
  • Ολοένα συχνότερες μυκητιάσεις, όπως η καντιντίαση στο δέρμα, καθώς και σε υγρές περιοχές όπως στα γεννητικά όργανα και κάτω από τα στήθη
  • Η αργή επούλωση των πληγών, μεταξύ αυτών και τα μικρά κοψίματα
  • Θολή όραση
  • Κούραση, που ενίοτε μπορεί να είναι σημαντική
  • Διακυμάνσεις στο βάρος

Αν εμφανίσεις οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει να το συζητήσεις με το γιατρό σου το συντομότερο δυνατό. Μετά την εκδήλωση του διαβήτη, όλα τα συστήματα του οργανισμού υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις για να διερευνηθούν οι πιθανές βλαβερές επιδράσεις του διαβήτη.Για παράδειγμα, θα ελέγχεις τακτικά την πίεση, τα επίπεδα χοληστερίνης και τη λειτουργία των νεφρών, ενώ επίσης κάθε χρόνο θα κάνεις εξετάσεις στα μάτια, καθώς και αλλού.

«Το να είσαι ταυτόχρονα διαβητικός και οροθετικός και παράλληλα να γερνάς δεν είναι εύκολο πράγμα! Το να έχω και τα τρία μαζί σημαίνει ότι συνεχώς πνίγομαι στα ραντεβού με γιατρούς που δεν έχουν και τίποτα καλό να μου πουν. Είναι λες και με το που φέρνω βόλτα το ένα, βγαίνει κάτι άλλο εκτός ελέγχου. Αυτό που με κρατάει είναι ότι μπορώ να παρακολουθούμαι για όλα με μία ολιστική προσέγγιση.»