3.9 Μάτια και όραση

Παρ’ όλο που τα γηρατειά επηρεάζουν την όραση όλων μας, χάρη στην πρόοδο της ιατρικής τεχνολογίας υπάρχουν θεραπείες για τη διατήρηση ή την αποκατάσταση της όρασης σε εξαιρετικά επίπεδα για ολόκληρη τη ζωή μας.

Η πιο συνηθισμένη αιτία για την επιδείνωση της όρασης είναι η γήρανση των φακών του ματιού. Υπό φυσιολογικές συνθήκες και όσο είμαστε νέοι, ο φακός του ματιού είναι πεντακάθαρος και ελαστικός. Όσο όμως γερνάμε ο φακός θολώνει και σχηματίζεται καταρράκτης, με αποτέλεσμα να μειώνεται η όραση. Ο καταρράκτης μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά και να αντικατασταθεί από τεχνητό φακό.

Ο φακός του ματιού γίνεται επίσης λιγότερο ελαστικός και χάνει την ικανότητά του να εστιάζει σε μεγάλο εύρος αποστάσεων. Ο ανελαστικός φακός μπορεί να εστιάσει μόνο σε πιο μακρινά αντικείμενα και αδυνατεί να εστιάσει καλά σε κοντινά αντικείμενα ή το αντίστροφο. Πρόκειται για τη λεγόμενη πρεσβυωπία. Ένα κοινό σύμπτωμα της πρεσβυωπίας είναι να πρέπει να κρατάς την εφημερίδα σου σε μια σχετική απόσταση από τα μάτια σου για να μπορέσεις να τη διαβάσεις. Χρειάζεσαι γυαλιά για την πρεσβυωπία, συνήθως διπλοεστιακά ή πολυεστιακά. Μόλις το ανοσοποιητικό σύστημα αποκατασταθεί με τη λήψη αντιρετροϊκής αγωγής, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες παθήσεις των ματιών που να συνδέονται με την HIV λοίμωξη σε συνδυασμό με τη γήρανση. Ωστόσο, ο διαβήτης και η υψηλή πίεση που παρουσιάζονται πιο συχνά σε οροθετικά άτομα προχωρημένης ηλικίας, επηρεάζουν τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, δηλαδή τη μεμβράνη στο πίσω μέρος του ματιού, και προκαλούν επιδείνωση της όρασης ή ακόμα και τύφλωση. Ορισμένα είδη αντιρετροϊκής αγωγής και η φλεγμονή του ήπατος λόγω λοίμωξης με την ηπατίτιδα B ή C κάνουν τη λευκή μεμβράνη του ματιού (το λευκό τμήμα) να κιτρινίσει. Οι τακτικές επισκέψεις στο γιατρό και στη ΜΛ σου ενδεχομένως να οδηγήσουν σε θεραπεία και σε αλλαγή της αγωγής, αν χρειαστεί κάτι τέτοιο.

Υπάρχουν και άλλες παθήσεις που επηρεάζουν τα μάτια όσο γερνάς. Προς το παρόν πάντως, δεν έχουμε αποδείξεις ότι η HIV λοίμωξη επηρεάζει άμεσα τις εν λόγω παθήσεις. Οι δακρυϊκοί πόροι και η εξωτερική μεμβράνη του ματιού, ο λεγόμενος κερατοειδής χιτώνας, υφίστανται τη φυσική φθορά της γήρανσης. Οι δύο άλλες πιο σημαντικές παθήσεις των ματιών είναι το γλαύκωμα, όταν δηλαδή υπάρχει υψηλή πίεση στο μάτι, καθώς και η βλάβη στη μεμβράνη που βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού, δηλαδή στον αμφιβληστροειδή. Θα πρέπει να αναφέρεις αμέσως στη ΜΛ σου τυχόν ξαφνικές αλλαγές στην όρασή σου ή απώλεια όρασης ή πόνο στα μάτια.

Μόλις περάσεις τα 40, είναι ζωτικής σημασίας να ελέγχεις τακτικά την όρασή σου. Θα πρέπει να επισκέπτεσαι τον οφθαλμίατρο κάθε 1-2 χρόνια και ακόμα συχνότερα, αν έχεις οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, υψηλής πίεσης ή γλαυκώματος.