Η γήρανση επηρεάζει την ικανότητα του οργανισμού μας να επεξεργάζεται τα φάρμακα, συνταγογραφούμενα και μη. Καθώς γερνάς, οι γιατροί σου γράφουν όλο και περισσότερα φάρμακα, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα να υπάρξουν παρενέργειες και αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.
Όπως διαφέρει ο ρυθμός και ο τρόπος με τον οποίο γερνάει ο καθένας μας, έτσι διαφέρουν και οι τρόποι που ο οργανισμός του καθενός μας επεξεργάζεται τα φάρμακα. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποιοι γενικοί κανόνες. Η γήρανση συχνά αλλάζει τον τρόπο που ο οργανισμός μας επεξεργάζεται και αποβάλλει τις φαρμακευτικές ουσίες. Μεταξύ άλλων, συσσωρεύεται λίπος στο σώμα, λιγοστεύει το νερό στα κύτταρα του οργανισμού, μειώνεται το μέγεθος του ήπατος και η παροχή αίματος στο ήπαρ και μεταβάλλεται η δραστικότητα των ενζύμων (οι χημικές ουσίες) που διασπούν τα φάρμακα.
Οι φαρμακευτικές ουσίες μεταβολίζονται στον οργανισμό προκειμένου τα ενεργά συστατικά τους να μπορέσουν να κάνουν τη δουλειά τους. Αυτό συμβαίνει μέσα από διάφορα στάδια, στα οποία περιλαμβάνεται η απορρόφηση των φαρμάκων στο πεπτικό σύστημα, η επεξεργασία τους (μεταβολισμός), η κατανομή τους στα διαμερίσματα του σώματος και η αποβολή ή η απέκκρισή τους.
Όσο μεγαλώνεις, τα συστήματα του οργανισμού αρχίζουν να επιβραδύνονται ενώ συγχρόνως αρχίζουν να εμφανίζονται παθήσεις που συνδέονται με τη γήρανση, με αποτέλεσμα να χρειάζεσαι κάποια φαρμακευτική αγωγή προκειμένου να μείνεις υγιής. Πολλά από αυτά τα φάρμακα μπορεί να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους ή με την αντιρετροϊκή αγωγή. Ο μεταβολισμός του κάθε φαρμάκου επηρεάζεται επίσης από την ηλικία. Αν κάνεις τακτικούς ιατρικούς ελέγχους, θα βεβαιώνεσαι ότι λαμβάνεις τη σωστή δοσολογία για κάθε φάρμακο της αγωγής σου και έτσι θα μειώνεις τις τυχόν παρενέργειες. Πρέπει να αναφέρεις στο γιατρό σου τυχόν νέες παρενέργειες.
ΠΩΣ ΔΙΑΣΠΩΝΤΑΙ ΤΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΑΣ
Απορρόφηση:
Δεν είναι ακόμη σαφές αν οι αλλαγές που επιφέρουν τα γηρατειά στην απορρόφηση των φαρμάκων έχουν κλινική σημασία ή όχι. Όσο γερνάει κανείς, το επίπεδο των στομαχικών οξέων αυξάνεται και η επιφάνεια του τοιχώματος του στομάχου μειώνεται, γεγονός που αλλάζει την ποσότητα φαρμάκων που απορροφάται. Εξάλλου, η απορρόφηση ποικίλει από άτομο σε άτομο.
Κατανομή λίπους:
Το σωματικό λίπος αυξάνεται με την ηλικία. Ορισμένα φάρμακα που λέγονται λιπόφιλα (πχ. οι αναστολείς πρωτεάσης) εξαρτώνται για την απορρόφησή τους από το λίπος. Η αύξηση του σωματικού λίπους λόγω ηλικίας αυξάνει την αποθήκευση των λιπόφιλων φαρμάκων και μπορεί να μειώσει την ταχύτητα με την οποία αποβάλλονται από το σώμα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να συσσωρεύονται μεγάλες ποσότητες φαρμάκων στον οργανισμό και άρα να αυξάνεται η τοξική επίδραση τους.
Μεταβολισμός:
Η γήρανση επηρεάζει τα βιοχημικά μονοπάτια μεταβολισμού των φαρμάκων και το ρυθμό με τον οποίο τα φάρμακα αποβάλλονται από τον οργανισμό. Για παράδειγμα, έχει φανεί από έρευνες ότι η συγκέντρωση ορισμένων φαρμάκων στο σώμα είναι περίπου 37% υψηλότερη σε ασθενείς άνω των 42 ετών. Επίσης, όσο μεγαλώνεις μπορεί να επηρεαστούν οι πρωτεΐνες που μεταφέρουν τις ουσίες εντός του οργανισμού. Οι παραπάνω παράγοντες εξηγούν τις αλλαγές που ενδεχομένως να βιώσεις ως προς τις παρενέργειες και τις αλληλεπιδράσεις των φαρμάκων στον οργανισμό σου.
Αποβολή:
Μόλις τα φάρμακά σου κάνουν τη δουλειά τους, ό,τι απομένει πρέπει να αποβληθεί από τον οργανισμό. Οι ουσίες αυτές αποβάλλονται από το έντερο, το συκώτι και τους νεφρούς.Ενδέχεται λοιπόν να επηρεαστεί η αποβολή μέσω νεφρών επειδή όσο μεγαλώνεις ο ρυθμός παροχής αίματος μπορεί να πέσει ως και 50%, με αποτέλεσμα να αυξηθεί η τοξική επίδραση των φαρμάκων.